Aquaplaning – najważniejsze informacje

Sytuacja aquaplaningu jest bardzo niebezpieczna, gdyż samochód traci przyczepność a kierowca kontrolę nad pojazdem. Samochód zupełnie przestaje reagować na manewry układu kierowniczego oraz hamulcowego. Co należy zrobić w takiej sytuacji? I jak zapobiec aquaplaningowi?

 

Aquaplaning – co to jest?

Aquaplaning, czyli akwaplanacja, to utrata przyczepności opon podczas jazdy po powierzchni śliskiej pokrytej wodą. Przyczyną akwaplanacji jest powstawaniem warstwy wody pomiędzy oponą a powierzchnią.

 

Zjawisko aquaplaningu – przyczyny

Zbyt duża prędkość i ciężar pojazdu

Zbyt duża prędkość potęguje możliwość zaistnienia poślizgu podczas złych warunków atmosferycznych. Ciężar pojazdu również ma niebagatelny wpływ – lżejsze pojazdy są o wiele bardziej narażone na wpadnięcie w poślizg niż te cięższe. 

Zły stan opon samochodowych

Opony, które nie są dostatecznie napompowane lub przeciwnie ciśnienie jest w nich zbyt duże – mogą być przyczyną, która powoduje poślizg pojazdu po śliskiej powierzchni. 

Zdecydowanie łatwiej jest wpaść w poślizg, kiedy samochód porusza się po zużytych nawierzchniach pełnych kolein gdzie może gromadzić się woda - nawet podczas niewielkich opadów. Opony będące w złym stanie są zagrożeniem dla kierowcy, który kieruje pojazdem podczas deszczu. Zużyty bieżnik charakteryzuje się mniejszą głębokością, a co za tym idzie, opony są mniej przyczepne. Oczywiście warunki atmosferyczne odgrywają kluczową rolę – im większe są kałuże na drodze, tym większe prawdopodobieństwa wystąpienia akwaplanacji.

 

Jak zapobiec poślizgowi?

Samochód wyposażony w opony dobrej jakości, które nie są zużyte, jest o wiele bezpieczniejszy na drodze i może uniknąć poślizgu. Opony z bieżnikiem kierunkowym czy asymetrycznym jeszcze lepiej sprawdzają się na drodze i są większą ochroną przed aquaplaningiem. 

Kierowca powinien regularnie sprawdzać stan ciśnienia w oponach, aby nie było ono za niskie lub zbyt wysokie. Przy złych warunkach atmosferycznych konieczne jest dostosowanie prędkości do panujących warunków na drodze.

 

Co należy zrobić przy aquaplaningu?

Aquaplaning jest zdarzeniem bardzo niebezpiecznym, gdyż w wielu przypadkach kierowca jest zupełnie bezradny. Kiedy zaobserwuje się podczas jazdy zjawisko aquaplaningu, należy zachować spokój i nie wykonywać gwałtownych ruchów kierownicą.

Gwałtowne hamowanie również jest niewskazane, a prędkość powinna być zmniejszana stopniowo. W przypadku hamowania, a szczególnie w samochodach niewyposażonych w system ABS, należy być ostrożnym i wykonywać je delikatnie.

 

Jak rodzaje opon wpływają na aquaplaning?

Kształt czy rodzaj bieżnika mogą znaczącą wpływać na bezpieczeństwo na drodze. Warto zaznaczyć, że opony które zapewniają dobrą przyczepność na suchej drodze, nie muszą dokładnie tak samo zachować się na mokrej i śliskiej powierzchni. 

Wskazane jest sprawdzenie opon w każdych warunkach pogodowych, aby przekonać się o ich faktycznej jakości. Na suchej drodze świetnie sprawdzają się opony z szerokim bieżnikiem, lecz w deszczu stają się one wadą i przyczyniają się do wystąpienia poślizgu.

 

Skutki aquaplaningu

Wpadnięcie w poślizg może w najgorszym przypadku doprowadzić do kolizji lub wypadku drogowego. Utrata przyczepności do podłoża sygnalizowana jest przez samochód w dwojaki sposób: rosną obroty silnika lub głośność toczenia opon. W przypadku samochodów wyposażonych w system ESP zapali się kontrolka alarmująca o zagrożeniu.

 

Aquaplaning – prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska

Wystąpienie poślizgu jest wielce prawdopodobne w przypadku:

• zwiększonej prędkości pojazdu w czasie deszczu
• głębsza warstwa wody powstała na powierzchni
• wysokość rzeźby bieżnika jest zmniejszona w stosunku do jego gęstości

 

Zmagania opony z wodą

Zmagania opony z wodą dzielą się dwojako – po pierwsze rozproszenie wody, a po drugie kanalizacja i odprowadzenie wody. Kształt odcisku opony związany jest z pierwszym etapem. Natomiast drugi etap obejmuje rzeźbę bieżnika.

Przed oponą, która porusza się po danej mokrej powierzchni, powstaje duże zgromadzenie wody. Kiedy bieżnik uderza o powierzchnię wody dochodzi do wytworzenia ciśnienia hydrodynamicznego. Jeśli ciśnienie hydrodynamiczne jest wyższe niż ciśnienie wody, to wówczas opona traci przyczepność z powierzchnią. Im większa prędkość, tym szybciej samochód wpadnie w poślizg. Za skuteczne odprowadzanie wody z bieżnika odpowiedzialne są lamele.

Natomiast zaokrąglony ślad odcisku umożliwia zmniejszenie ilości wody, która powinna być skanalizowana. Dlatego tak ważna jest niezbyt wysoka prędkość pojazdu, która minimalizuje szanse na poślizg.

 

Adhezja cząsteczkowa

Kierowca prowadzący pojazd ze zbyt dużą prędkością w złych warunkach pogodowych jest zagrożeniem nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim dla innych uczestników ruchu drogowego. Opona nie jest w stanie tak szybko odprowadzać zalegającą wodę spod czoła opony. Większy nacisk wiąże się ze zwiększeniem nacisku pchanej wody. Przewyższenie wartości ciśnienia nad naciskiem uniemożliwia adhezję cząsteczkową, która odpowiada za przyczepność i samochód wpada w poślizg.