Jazda bez prawa jazdy i uprawnień – jakich konsekwencji trzeba się spodziewać?

Obowiązujące w Polsce przepisy wymagają od każdej osoby zasiadającej za kierownicą samochodu posiadania uprawnień do kierowania pojazdami. Jazda bez prawa jazdy oznacza wysoką karę.

Jazda bez prawa jazdy – jaka kara?

Aby otrzymać uprawnienia do kierowania pojazdami, trzeba zdać państwowy egzamin. Niestety, nie wszyscy o tym pamiętają – co roku w czasie rutynowych kontroli drogowych funkcjonariusze policji ujawniają przypadki osób prowadzących samochód bez posiadania prawa jazdy. Jazda bez uprawnień oznacza dla kierującego:

• mandat w wysokości 1500 zł – jeżeli sprawa trafi do sądu, grzywna może być wyższa i wynieść nawet do 30 000 zł,

• zakaz prowadzenia pojazdów – jeżeli sprawa trafi do sądu.

Jazda bez uprawnień może też oznaczać jeszcze poważniejsze konsekwencje, jeżeli osoba prowadząca pojazd spowoduje kolizję lub wypadek. Nawet jeżeli dla prowadzonego przez niego samochodu zostało wykupione ubezpieczenie OC, sprawca bez prawa jazdy musi liczyć się z tym, że będzie musiał zapłacić za wyrządzone osobom trzecim szkody z własnej kieszeni.

Jazda bez uprawnień – kierowanie pojazdem innej kategorii bez uprawnień

Prowadzenie samochodu osobowego wymaga zdobycia prawa jazdy kategorii B. Kierowcy, którzy zdali egzamin na prawo jazdy kategorii B, mogą jeździć też motocyklami, przy czym ograniczeniem jest pojemność silnika do 125 cm3 i wymóg posiadania prawa jazdy od co najmniej 3 lat. Może się zdarzyć, że taki kierowca będzie prowadził motocykl o większej pojemności silnika. Wówczas naraża się on:

• na karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości nie niższej niż 1500 zł (maksymalnie 30 000 zł),

• na orzeczenie wobec niego zakazu prowadzenia pojazdu – minimum 6 miesięcy, maksymalnie 3 lata.

Pojazd, który kierowca prowadził bez posiadania stosownych uprawnień, zostanie odholowany na parking na jego koszt. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z kierowcą podróżuje osoba posiadająca uprawnienia do prowadzenia danego pojazdu.

Zatrzymanie lub cofnięcie uprawnień – jaka jest kara za jazdę bez prawa jazdy?

Odpowiedź na pytanie, czy można jeździć bez prawa jazdy, jest zawsze negatywna. Z tego względu na poważne konsekwencje narażają się kierowcy, którzy prowadzą samochód po zatrzymaniu prawa jazdy lub cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami.

Kierowca, który zlekceważył fakt, że zostało mu zatrzymane prawo jazdy, naraża się na przedłużenie zakazu prowadzenia pojazdów do 6 miesięcy. Zgodnie z kodeksem wykroczeń zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach – do 6 miesięcy do 3 lat.

Jeszcze surowiej traktowani są kierowcy, którzy zostali złapani na prowadzeniu pojazdu po cofnięciu uprawnień. Jeżeli kierowca zlekceważył cofnięcie mu uprawnień do kierowania pojazdów, to naraża się na: 

• grzywnę, 
• karę ograniczenia wolności albo 
• karę pozbawienia wolności do 2 lat.

Jako przestępstwo traktowane jest prowadzenie pojazdów po zakazie sądowym. Osoba, która się tego dopuści, może spodziewać się:

• kary pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat,

• zakazu prowadzenia pojazdów na 15 lat.

Wysokie kary za prowadzenie pojazdów bez uprawnień mają zniechęcać kierowców do łamania przepisów.

Jazda bez dokumentów – co grozi za jazdę bez prawa jazdy?

Zupełnie inaczej traktowani są kierowcy, którzy zapomną zabrać ze sobą dokumentu prawa jazdy. Jeszcze do niedawna jazda bez dokumentów była wykroczeniem. Od 5 grudnia 2020 r. jazda bez dokumentów (prawa jazdy) nie jest już wykroczeniem. Aktualnie funkcjonariusze, którzy kontrolują kierowcę, wymagają jedynie okazania dowodu tożsamości – jego uprawnienia do kierowania pojazdami sprawdzają w CEPiK. 

Wejście w życie opisanej wyżej zmiany ma związek z wdrażaniem pakietu deregulacyjnego dla kierowców. Od października 2018 r. kierowcy nie muszą już w czasie kontroli drogowej okazywać dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Kolejnym krokiem było zniesienie obowiązku posiadania przy sobie prawa jazdy.