Jazda uszkodzonym samochodem – regulacje prawne i charakterystyka uszkodzeń

W przypadku mniejszych uszkodzeń wielu kierowców po kolizji zastanawia się, czy może poruszać się po drodze zdefektowanym autem. Podpowiadamy, jak wygląda to od strony technicznej i prawnej oraz jakie konsekwencje mogą czekać kierowcę, który porusza się po drodze uszkodzonym samochodem.

Warunki techniczne pojazdów – przepisy prawne

Wymogi techniczne, które musi spełniać pojazd uczestniczący w ruchu określa art. 66 ustawy Kodeks drogowy – Prawo o ruchu drogowym. W myśl przywołanego przepisu korzystanie z samochodu nie może:

• zagrażać bezpieczeństwu osób, które nim jadą i innych uczestników ruchu,
• naruszać porządku ruchu i narażać kogokolwiek na szkodę,
• generować hałasu wyższego niż dopuszczalny obowiązującymi przepisami prawa,
• wydzielać substancji szkodliwych ponad przewidziane w obowiązującym prawnie normy,
• niszczyć drogi,
• ograniczać kierowcy dostateczne pole widzenia,
• ograniczać kierującemu pojazdem „łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu”,
• powodować zakłóceń radioelektrycznych, które przekraczają wartości dopuszczalne przez obowiązujące przepisy prawne.

Najważniejsze uszkodzenia dyskwalifikujące auto z ruchu

Nie wszystkie uszkodzenia, które mogą stanowić zagrożenie w ruchu na drodze, są widoczne gołym okiem.Najpoważniejsze z nich dotyczą układu hamulcowego, układu kierowniczego oraz układu paliwowego. Usterki w tych układach zawsze powinny być niezwłocznie zdiagnozowane i usunięte, bo znacznie zwiększają prawdopodobieństwo poważnej kolizji lub wypadku. Warto mieć na uwadze, że nawet w wyniku niewielkiej stłuczki, istnieje ryzyko powstania w aucie istotnego uszkodzenia. Przykładem może być usterka instalacji elektrycznej w wyniku przemieszczenia się różnego rodzaju elementów samochodu po uderzeniu w przeszkodę lub inny pojazd.

Poniżej omawiamy uszkodzenia, które budzą zazwyczaj u kierowców najwięcej wątpliwości.

Deformacje karoserii

Drobne wgniecenia i obtarcia nie stanowią przeszkody do poruszania się samochodem w ruchu drogowym. Wgniecenia i obtarcia mają znaczenie głównie estetyczne. Jazda autem z poważniej zdeformowaną karoserią może być jednak bardzo groźna, nawet jeśli nie wpływa na sprawność techniczną pojazdu. Takie uszkodzenie może być bardzo niebezpieczne przede wszystkim dla pieszego w sytuacji wypadku, szczególnie jeśli z karoserii wystają ostre elementy.

Brak szyby lub jej pęknięcie

Każde uszkodzenie powoduje osłabienie wytrzymałości mechanicznej szyby. Uszkodzona szyba przednia może nie wytrzymać nacisku otwierającej się podczas kolizji poduszki powietrznej. Już drobne pęknięcie na szybie może wpływać na pole widzenia kierowcy i rozpraszać jego uwagę. W słoneczny dzień nawet niepozorna skaza utrudnia prawidłową obserwację i kontrolę drogi. Warto wiedzieć, że większość pęknięć ma tendencję do samoistnego powiększania się w trakcie jazdy.

Stłuczone/pęknięte lusterko lub jego brak

Zgodnie z przepisami samochód osobowy musi być wyposażony w lusterko wewnętrzne i co najmniej jedno lusterko zewnętrzne po lewej stronie pojazdu. W przypadku samochodu, który ciągnie przyczepę, wymagane są dwa lusterka – po lewej oraz prawej stronie pojazdu. Uszkodzenia lusterek zdarzają się bardzo często, nie tylko w wyniku kolizji i wypadków, ale również zahaczenia podczas parkowania czy wyjeżdżania z bramy. Samochód bez wymaganych lusterek nie powinien poruszać się po drodze.

Uszkodzony reflektor

Sprawnie działające światła niezbędne są do bezpiecznej jazdy, szczególnie po zmroku. Nie tylko oświetlają drogę i sygnalizują skręt (kierunkowskazy), ale również pokazują innym kierowcom dokładną pozycję pojazdu. Jazda z poważnie uszkodzonym, pękniętym lub niedziałającym prawidłowo reflektorem jest niedozwolona.

Uszkodzona opona

Uszkodzenia opon mają duży wpływ na bezpieczeństwo jazdy i znacznie zwiększają prawdopodobieństwo wypadku drogowego. Przy uszkodzeniach opony dojść może do wystrzału, czyli jej pęknięcia, co skutkuje całkowicie nieprzewidywalnym zachowaniem się pojazdu na drodze. Nawet pozornie niewielkie wybrzuszenie może okazać się groźne w skutkach. Świadczy często o uszkodzeniu wewnętrznego wzmocnienia osnowy opony (tzw. kordu), co niesie ryzyko eksplozji opony w czasie jazdy. Nieszczelność w oponie skutkuje z kolei zmniejszeniem ciśnienia powietrza, co powoduje trudności z zachowaniem kontroli nad pojazdem, w szczególności w trakcie pokonywania zakrętów oraz hamowania.

Uszkodzenia skutkujące wyciekami

Z pojazdu wyciekać może olej silnikowy, olej ze skrzyni biegów, olej napędowy, olej przekładniowy, olej wspomagania, płyn chłodniczy i płyn hamulcowy. Jazda z zauważalnymi wyciekami jest niedozwolona. Każdy wyciek grozi awariami auta, jeśli zaniechamy szybkiej diagnostyki i naprawy i będziemy poruszać się nim po drodze. Na szczególną uwagę zasługuje płyn hamulcowy. Usterki objawiające się jego wyciekiem mogą skutkować poważnym zagrożeniem życia i zdrowia kierowcy i pasażerów oraz innych uczestników ruchu. Wycieki płynów eksploatacyjnych stanowią też potencjalne niebezpieczeństwo dla innych uczestników ruchu, ponieważ pozostawione na drodze mogą sprzyjać wpadaniu pojazdów w poślizg.

Zbyt głośna praca silnika i nadmierna emisja spalin

Warto widzieć również, że w oparciu o obowiązujące przepisy niedozwolone jest poruszanie się po drodze samochodem, który generuje na zewnątrz hałas powyżej 93dB (dotyczy silników o zapłonie iskrowym) lub 96dB (dotyczy silników o zapłonie samoczynnym). Emisja CO2 nie może być natomiast wyższa niż 95 g/km.

Konsekwencje jazdy uszkodzonym samochodem

W przypadku zatrzymania przez policję, za jazdę uszkodzonym samochodem grozi mandat karny. Jeżeli charakter uszkodzeń sprawia, że pojazd stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zagraża porządkowi ruchu, służby mogą - w oparciu o art. 132 ustawy Prawo o ruchu drogowym - zatrzymać dowód rejestracyjny. Zarządzone zostaje wówczas odholowanie auta na parking policyjny na koszt właściciela pojazdu. W przypadku mniejszych uszkodzeń możliwe jest zatrzymanie dowodu na określony okres (najczęściej kilka dni). W tym czasie można poruszać się pojazdem po drodze, a we wskazanym terminie należy usunąć usterkę. Wymagane jest zweryfikowanie naprawy na stacji kontroli pojazdów i potwierdzenie jej stosownym zaświadczeniem.