Mieszkanie socjalne – komu przysługuje i jak je otrzymać?

Mieszkanie socjalne jest terminem, który często się pojawia w różnych miejscach. Jednak co właściwie ta nazwa oznacza? Lokal socjalny to miejsce będące w posiadaniu gminy, przeznaczone dla osób, które nie mogą samodzielnie utrzymać mieszkania z powodu ubóstwa lub dla osób już pozbawionych domu. Komu przysługuje mieszkanie socjalne, jakie dokumenty należy złożyć i o czym należy pamiętać? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.

Różnica między mieszkaniem komunalnym a socjalnym

Mieszkanie komunalne na ogół niczym nie różni się od tych będących na wolnym rynku, natomiast mieszkanie socjalne to lokum o obniżonym standardzie, które może posiadać, np. części wspólne do dyspozycji wielu rodzin. Mieszkanie komunalne mogą otrzymać osoby, których zarobki są zbyt niskie, by mogły pozwolić sobie na wynajem czy zakup nieruchomości na zasadach komercyjnych. Z kolei mieszkania socjalne są zwykle przyznawane osobom najuboższym bez prawa do innego lokalu. Zarówno mieszkanie socjalne, jak i komunalne należą do gminy.

Mieszkanie socjalne – komu i kiedy przysługuje?

Pierwszeństwo do otrzymania lokalu socjalnego przysługuje:

• kobietom w ciąży,
• osobie małoletniej, niepełnosprawnej lub ubezwłasnowolnionej wraz z osobami sprawującymi nad nią opiekę i mieszkającymi z nią,
• obłożnie chorym,
• osobom ze statusem bezrobotnego,
• rencistom i emerytom, którzy spełniają wymagania do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej,
• osobom zamieszkującym budynki przeznaczone do rozbiórki, gdzie nadzór budowlany wydał już nakaz opuszczenia budynku,
• osobom, które spełniają określone przez radę gminy kryteria.

Jeżeli planujesz ubieganie się o mieszkanie socjalne powinieneś spełniać określone kryteria:

• zameldowanie w danej gminie,
• niskie dochody – progi dochodowe są przez urzędy gminy ustalane samodzielnie, tj. mogą być różne w różnych gminach,
• brak nieruchomości własnościowej lub mieszkanie niespełniające warunków odpowiedniego metrażu, tj., mniej niż 6m² powierzchni na osobę w przypadku rodziny i mniej niż 12 m² powierzchni pokoi w przypadku osoby samotnej,
• obecne warunki mieszkaniowe wymagające poprawy.

Jak dostać mieszkanie socjalne?

Aby móc starać się o mieszkanie socjalne musisz sprawdzić w swoim urzędzie gminy, jakie progi dochodowe należy spełniać oraz jakie konkretnie dokumenty musisz przedstawić. Oto niektóre z nich:

• wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu mieszkalnego,
• deklaracja wysokości dochodu twojego gospodarstwa domowego, np. obejmująca ostatnie trzy miesiące, poprzedzające datę złożenia wniosku,
• zaświadczenia o wysokości dochodów każdego z członków twojej rodziny, z którą mieszkasz,
• oświadczenia o stanie majątkowym wszystkich członków twojej rodziny, z którymi mieszkasz,
• oświadczenie weryfikujące poprzednie miejsce zameldowania.

Jako przykład do omówienia może posłużyć wniosek dla mieszkańców Rzeszowa. Zawiera on dziewięć stron tekstu, gdzie wymagane jest podanie, m.in.:

• szczegółowych informacji o wnioskodawcy i małżonka/konkubenta (imiona, nazwiska, daty urodzenia, stan cywilny, imiona rodziców, miejsce pobytu), dodatkowych osób wspólnie ubiegających się o lokum, tj. imiona, nazwiska, daty urodzenia, stopnień pokrewieństwa lub powinowactwa i adresy zamieszkania,
• ponadto należy skrupulatnie wypełnić tabelę dotyczącą aktualnego miejsca pobytu, tj. tytułu prawnego, powierzchni, wyposażenia technicznego,
• następnie pojawiają się rubryki odnośnie stanu zdrowia, pobytu w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub rodzinach zastępczych wnioskodawcy i współmałżonka, bezdomności i sytuacjach patologicznych,
• wniosek muszą podpisać wszystkie pełnoletnie osoby i musi opiewać w załączniki potwierdzające naniesione informacje.

Cały dokument wypełnia się mając na względzie odpowiedzialność karną za podawanie nieprawdziwych informacji.

Pamiętaj, że złożenie wniosku i pozytywne jego rozpatrzenie, nie jest równoznaczne z otrzymaniem takiego mieszkania. Okres oczekiwania na wprowadzenie się do takiego lokum może wynosić nawet kilka lat.

Mieszkanie socjalne – kiedy można je stracić?

Gmina ma prawo wypowiedzieć najem mieszkania socjalnego, jeżeli:

• będziesz zalegał z płaceniem czynszu przez minimum trzy miesiące rozliczeniowe,
• nieobecność w lokalu będzie dłuższa niż 12 miesięcy,
• nabędziesz prawa do innego mieszkania,
• podnajmiesz mieszkanie osobom trzecim,
• będziesz korzystał z lokalu w sposób utrudniający bądź uniemożliwiający innym zamieszkiwanie,
• niezgodnie z przeznaczeniem będziesz użytkował lokal, np. na prowadzenie działalności usługowej bez pisemnej zgody gminy,
• budynek wymaga rozbiórki/remontu,
• budynek został odzyskany przez prywatnych właścicieli.

Nie można eksmitować lokatorów „na bruk” z mieszkania socjalnego. Gmina musi znaleźć tzw. pomieszczenie dla dotychczasowych mieszkańców, jednak nie ma takiego obowiązku, jeśli któryś z  eksmitowanych lokatorów dopuszczał się przemocy rodzinnej lub zajmował lokal bez tytułu prawnego.

Czy można wykupić mieszkanie socjalne?

Mieszkania socjalnego nie można wykupić, natomiast możliwy jest wykup mieszkania komunalnego – w tym ostatnim przypadku miasto samomoże ogłosić sprzedaż takich mieszkań lub można się samemu, jako najemca, zgłosić do urzędu z wnioskiem.

Prawo do pierwokupu mają najemcy, którzy podpisali z samorządem najem na czas nieokreślony, najczęściej gminy i miasta zastrzegają sobie okres minimum 5 lat uprzedniego wynajmu. Oprócz tego najemca jest zobowiązany do regularnego płacenia rachunków. Jest to bardzo korzystna finansowo opcja, ponieważ przy uwzględnieniu bonifikaty (jest różnie ustalana przez urzędy miast), mieszkanie można wykupić już za kwotę od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Czy wykupione mieszkanie komunalne możesz sprzedać? Tak, ale jeżeli nie chcesz płacić gminie otrzymanej uprzednio bonifikaty, musisz odczekać 5 lat podatkowych. Po tym czasie możesz sprzedać lokal za normalną wartość rynkową. 

Niezależnie od tego, czy jesteś najemcą, czy już właścicielem mieszkania komunalnego, powinieneś je ubezpieczyć. W wybraniu najlepszej oferty polisy chroniącej nieruchomość przed różnymi zdarzeniami losowymi pomoże ci porównywarka ubezpieczeń w serwisie Compero.pl. Znajdziesz tam oferty najlepszych towarzystw ubezpieczeniowych na rynku i dzięki kilku kliknięciom poznasz najbardziej dopasowaną do twoich potrzeb propozycję ubezpieczenia nieruchomości.