Podatek od odszkodowania – najważniejsze informacje

Każdego roku podatnik jest zobowiązany wypełnić deklaracje PIT, umieszczając w niej wszelkie przychody oraz dochody. Warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czy podatek od odszkodowania również musi być odprowadzony. Należy zainteresować się tym tematem, aby prawidłowo rozliczyć się z urzędem skarbowym. Wskazuje się, że nie wszystkie świadczenia tego typu podlegają zgłoszenia fiskusowi. Jaka jest zatem relacja odszkodowania, a podatku dochodowego od osób fizycznych?             

Odszkodowanie a podatek dochodowy od osób fizycznych

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały wymienione dochody, które są z podatku zwolnione. Stanowią one wyjątek od powszechnego obowiązku odprowadzania podatku od dochodów osób niebędących przedsiębiorcą.

Czy odszkodowanie jest opodatkowane? Otóż nie – wśród powyższych dochodów wymienia się również odszkodowania. Odszkodowanie przysługuje wtedy, gdy dana osoba doświadczyła szkody majątkowej lub w zakresie posiadanych dóbr. Zwolnienie odszkodowania od podatku nie jest środkiem nabycia pieniędzy, ale ma zrekompensować poszkodowanemu doznane straty. Jednak wyjątkiem od tego zwolnienia są odszkodowania w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej.

Odszkodowania wolne od podatku

Odszkodowaniem wolnym od podatku będzie świadczenie na rzecz poszkodowanego, które przysługuje na podstawie konkretnego aktu prawnego. Obowiązek odszkodowawczy musi wynikać wprost z ustawy, która również określa zasady wypłacenia oraz jego wysokość. W tym zakresie zawiera się podatek od odszkodowania z ZUS. 

Zadośćuczynienie wypłacane za wypadek przy pracy jest zwolnione z podatku. W takim przypadku nie ma konieczności umieszczania tego rodzaju dochodu w deklaracji PIT. Ponadto odszkodowanie, które zostało przyznane wyrokiem sądu również jest zwolnione od podatku.

Kolejnymi świadczeniami są odszkodowania w formie renty, odszkodowanie na podstawie posiadanego ubezpieczenia oraz odszkodowania przyznawane rolnikom i posiadaczom gruntów rolnych, jeżeli nastąpiła szkoda na tych gruntach. 

Podatek od odszkodowania OC zwolniony od podatku

Ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacenia określonej sumy pieniężnej za doznaną szkodę lub kwoty zawartej w umowie, w przypadku ubezpieczenia osobistego. Tego dochodu, jak również podatku od odszkodowania komunikacyjnego, podatnik nie musi umieszczać w deklaracji podatkowej. Obowiązuje jednak zasada, że odszkodowania przyznane osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej są zwolnione z obowiązku płacenia podatku od osób fizycznych.

Kiedy odszkodowanie nie jest zwolnione z podatku?

Zasadniczo zwolnione są z podatku odszkodowania przyznane osobom fizycznym. Odmienna jest sytuacja w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ w tym przypadku rodzi się obowiązek odprowadzenia podatku od otrzymanego odszkodowania. Głównie dotyczy to odszkodowań, które są związane ze składnikami majątku przedsiębiorstwa. Ponadto zwolnienie odszkodowania z podatku nie obejmuje rolników, które prowadzą działy specjalne produkcji rolnej, czyli:

• uprawy w szklarniach ogrzewanych i nieogrzewanych, których powierzchnia wynosi więcej niż 25 m2,
• uprawy w tunelach foliowych ogrzewanych,
• uprawy grzybów i grzybni – powyżej 25 m2,
• drób rzeźny – więcej niż 100 sztuk,
• zwierzęta futerkowe,
• zwierzęta laboratoryjne,
• jedwabniki,
• pasieki,
• uprawy roślin in vitro,
• hodowla entomofagów,
• hodowla dżdżownic.

Opodatkowanie odsetek od odszkodowania

Odsetki jest to koszt, który ponosi dłużnik, jeśli nie spełni świadczenia pieniężnego w wyznaczonym czasie. Odsetki mogą zostać indywidualnie ustalone w umowie lub wynikać z ustawy w przypadku braku takiego ustalenia.

Przepisy prawa podatkowego stanowią, że nie można traktować odsetek jak odszkodowania, dlatego też nie są one zwolnione od podatku.Traktowane są one jako wzbogacenie, które zasila fundusz osoby, której odszkodowanie jest wypłacane. Ustawa określa ściśle, że podatkowi od osób fizycznych nie podlega odszkodowanie, natomiast nie wspomina o odsetkach.  W związku z tym nie jest możliwe włączenie w to odsetek i stanowi on regularny przychód, który należy wykazać w deklaracji PIT.

Podsumowując, zwolniony jest podatek od odszkodowania z OC, podatek przysługujący na podstawie obowiązującego aktu prawnego oraz szereg innych odnoszących się do podmiotu będącego osobą fizyczną. Od tej zasady istnieje wyjątek, ponieważ opodatkowaniu podlegają odszkodowania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz niektóre sektory rolnictwa.