Prawa pacjenta - lista praw, skarga na lekarza lub przychodnię

Jako pacjent korzystający z opieki medycznej możesz nie być świadomy swoich praw. Tymczasem ich znajomość jest niezbędna, aby określić, kiedy doszło do ich naruszenia. W takim przypadki będziesz mógł złożyć skargę na lekarza lub przychodnię - w zależności od tego, kto naruszył twoje prawa pacjenta.

Jakie prawa ma pacjent i gdzie są one zapisane?

Prawa pacjenta zostały uregulowane w różnych aktach prawnych - od Konstytucji przez różne ustawy (np. ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjentów). Takie rozproszenie przepisów może być pewną uciążliwością i przeszkodą w samodzielnym zapoznaniu się prawami, jakie przysługują pacjentowi.

Jakie są prawa pacjenta? Ich lista jest długa i znajdują się na niej m.in. te wymienione poniżej.

1. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych

Jak każdy pacjent, masz prawo do świadczeń zdrowotnych. Powinny one być udzielane zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej oraz:

• starannością,
• w warunkach spełniających wymagania fachowe i sanitarne,
• zgodnie z zasadami etyki zawodowej, których przestrzegać powinny osoby wykonujące zawód medyczny.

W przypadku zagrożenia życia, zdrowia lub porodu, możesz żądać natychmiastowego udzielenia ci świadczeń zdrowotnych.

W przypadku niektórych chorób mogą pojawić się wątpliwości dotyczące choćby optymalnej ścieżki leczenia. Wówczas masz prawo żądać, aby lekarz (pielęgniarka, położna) zasięgnął opinii innego lekarza (pielęgniarki, położnej) lub zwołał konsylium lekarskie.

2. Prawo pacjenta do informacji

Jakie są prawa pacjenta? Jako pacjent masz prawo do informacji o stanie swojego zdrowia. Lekarz powinien cię w przystępny sposób poinformować o:

• rozpoznaniu,
• proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych,
• następstwach stosowania (zaniechania) poszczególnych metod,
• wynikach leczenia,
• rokowaniu.

Nie chcesz znać szczegółów? Możesz zrezygnować z otrzymania niektórych informacji o stanie swojego zdrowia, a lekarz czy pielęgniarka mają obowiązek uszanować twoją wolę.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewiduje też możliwość wyrażenia zgody na przekazywanie przez lekarza informacji o stanie zdrowia osobom wskazanym przez pacjenta. Możesz zatem wskazać np. małżonka czy rodzica, który będzie informowany o stanie twojego zdrowia.

3. Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych

Informacje o twoim stanie zdrowia, jakie uzyska personel medyczny, są objęte tajemnicą - lekarz czy pielęgniarka nie mogą nimi swobodnie dysponować. Od tej zasady jest jednak kilka wyjątków. Nie będziesz mógł żądać zachowania tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, gdy:

• wynika to z przepisów,
• zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia twojego lub innych pacjentów,
• w twoje leczenie zostaną zaangażowani inni specjaliści - konieczne będzie przekazanie im informacji o twoim zdrowiu.

Jako pacjent masz również prawo wyrazić zgodę na ujawnienie tajemnicy. Zakres ujawnienia tajemnicy określasz samodzielnie. Tajemnica wiąże osoby wykonujące zawód medyczny również po śmierci pacjenta.

4. Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych

Jakie są jeszcze - poza już wymienionymi - prawa pacjenta? Gdy otrzymasz informacje o stanie swojego zdrowia, lekarz może zaproponować ci określone świadczenia zdrowotne, np. badania. Masz prawo zarówno wyrazić na nie zgodę, jak i sprzeciw.

W przypadku zabiegu operacyjnego czy zastosowania takiej metody leczenia (diagnostyki), która będzie wiązać się dla ciebie z podwyższonym ryzykiem, zgodę będziesz musiał wyrazić w formie pisemnej.

5. Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta

Jednym z twoich praw jako pacjenta jest prawo do poszanowania intymności i godności - w szczególności, gdy udzielane są ci świadczenia. W praktyce oznacza to, że podczas poszczególnych zabiegów w gabinecie powinien znajdować się wyłącznie niezbędny personel medyczny. W innych wypadkach będziesz musiał wyrazić zgodę.

Jeżeli chcesz, w trakcie udzielania ci świadczeń zdrowotnych może być obecna wskazana przez ciebie osoba bliska. Gdy jednak istnieje ryzyko np. zagrożenia epidemicznego, lekarz może odmówić. Wówczas taka odmowa powinna zostać odnotowana w dokumentacji medycznej.

6. Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej

Aby móc skonsultować się z innym lekarzem, masz prawo dostępu do swojej dokumentacji medycznej. Możesz też upoważnić np. bliską osobę, by mogła ona uzyskać dostęp do twojej dokumentacji. W takiej dokumentacji muszą się znaleźć:

• twoje dane osobowe - imię, nazwisko, data urodzenia, płeć, adres zamieszkania, numer PESEL,
• oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych,
• opis stanu zdrowia pacjenta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych,
• data sporządzenia dokumentacji.

Ze swoją dokumentacją medyczną możesz zapoznać się na kilka sposobów. Wgląd do niej uzyskasz w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych. Możesz też otrzymać:

• wyciąg, odpis, kopię lub wydruk dokumentacji medycznej,
• dostęp do dokumentacji medycznej za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej,
• dokumentację medyczną na nośniku danych.

Składając wniosek o wydanie dokumentacji, nie musisz się obawiać, że zostanie on odrzucony.

Twoja dokumentacja może zostać udostępniona np. szkole wyższej do wykorzystania w celach naukowych. Wówczas jednak twoje dane nie mogą zostać ujawnione - dokumentacja jest przekazywana bez informacji umożliwiających identyfikację pacjenta.

7. Prawo pacjenta do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych

Produkty lecznicze mogą wywoływać działania niepożądane. Jeżeli zaobserwowałeś tego rodzaju efekty u siebie, masz prawo do ich zgłoszenia. Takie zgłoszenia przyjmują:

• osoby wykonujące zawody medyczne, np. twój lekarz,
• Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
• przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego za wprowadzenie produktu do obrotu.

Jeżeli działania niepożądane wystąpiły u małoletniego, prawo do ich zgłoszenia ma przedstawiciel ustawowy lub faktyczny opiekun.

Lista praw pacjenta nie ogranicza się do wskazanych wyżej punktów. Przykładowo prawa pacjenta w szpitalu obejmują też prawo do opieki duszpasterskiej czy kontaktu z osobami z zewnątrz, np. rodziną.

Kim jest i czym się zajmuje Rzecznik Praw Pacjenta?

Jak można przeczytać w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, instytucja Rzecznika Praw Pacjenta została ustanowiona w celu ochrony praw pacjentów. Rzecznik realizuje swoje cele przy pomocy Biura Rzecznika Praw Pacjenta. Czym dokładnie zajmuje się Rzecznik Praw Pacjenta? Do jego zadań należy m.in.:

• prowadzenie postępowań w sprawach praktyk, które naruszają zbiorowe prawa pacjentów,
• analiza skarg składanych przez pacjentów - ma ona na celu określenie zagrożeń i wskazanie obszarów, w których konieczne jest wdrożenie działań naprawczych,
• współpraca w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami, które mają za zadanie udzielać świadczeń zdrowotnych.

Rzecznik wszczyna również postępowania wyjaśniające, gdy dysponuje informacją, że mogło dojść do naruszenia praw pacjenta. Inaczej mówiąc, każdy pacjent, który podejrzewa, że doszło do naruszenia jego praw, może zgłosić się ze swoją sprawą do Rzecznika.

 

Jak napisać skargę na lekarza lub przychodnię?

Twoje prawa pacjenta zostały naruszone? Jeżeli zastanawiasz się, jak napisać skargę na lekarza, to pismo to powinno zawierać następujące dane:

• twoje dane osobowe i kontaktowe (jako osoby składającej skargę) - imię, nazwisko, adres, numer telefonu,
• dane podmiotu, na który składasz skargę,
• opis zdarzenia - im bardziej będzie on szczegółowy, tym lepiej.

Na wielu portalach internetowych znajdziesz wzór skargi na lekarza czy przychodnię. W tym przypadku jednak korzystanie z szablonów nie jest wskazane, a to ze względu na fakt, że każda sprawa jest inna, a opis zdarzenia jest sprawą indywidualną.

Gdzie złożyć skargę na lekarza lub przychodnię?

Wśród pacjentów świadomość przysługujących im praw rośnie z roku na rok, a to z kolei sprawia, że coraz częściej można spotkać się z pytaniami: „Gdzie złożyć skargę na lekarza?” czy „Gdzie złożyć skargę na przychodnię?”. Jak brzmi odpowiedź?

Jeżeli skarga dotyczy sposobu leczenia, to w pierwszej kolejności należy ją skierować do następujących podmiotów:

• dyrektor szpitala lub kierownik przychodni - w zależności od tego, w której placówce pomoc medyczna była udzielana,
• Rzecznik Praw Pacjenta,
• Rzecznik odpowiedzialności zawodowej lekarzy Okręgowej Izby Lekarskiej.

Skargę można też złożyć do NFZ. Jednak nie zawsze skierowanie skargi właśnie do tego podmiotu będzie odpowiednie, a to ze względu na to, że pracownicy NFZ nie wypowiadają się w kwestiach dotyczących podjętych decyzji medycznych.

Kiedy warto kupić ubezpieczenie zdrowotne?

Mimo że jednym z podstawowych praw pacjenta jest prawo do świadczeń zdrowotnych, to często długie kolejki m.in. do specjalistów skutecznie mobilizują do skorzystania z ofert prywatnych podmiotów świadczących usługi medyczne. Kiedy opłaca się kupić ubezpieczenie zdrowotne? Warto się na nie zdecydować, jeżeli:

• chcesz mieć dostęp do lekarzy różnych specjalizacji,
• chcesz uniknąć oczekiwania w długiej kolejce, aby skonsultować się ze specjalistą,
• nie jesteś zadowolony z poziomu świadczonych usług medycznych.

Zakup prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego to dobre rozwiązanie również wówczas, gdy korzystasz z konsultacji prywatnych. Dzięki składce możesz obniżyć koszty leczenia - ubezpieczenie będziesz opłacał co miesiąc w stałej wysokości.

Czy wiesz, że zarówno ubezpieczenie na życie, jak i ubezpieczenia zdrowotne możesz kupić bez wychodzenia z domu i spotykania się z przedstawicielami firm ubezpieczeniowych? Skorzystaj z naszej pomocy - skontaktuj się z nami telefonicznie (22 395 52 71) lub zostaw swoje dane w formularzu kontaktowym, a pomożemy ci znaleźć ubezpieczenie zdrowotne, jakiego potrzebujesz.