Rażące niedbalstwo - definicja, konsekwencje

„Rażące niedbalstwo” to jeden z terminów, którymi w dokumentach posługują się firmy ubezpieczeniowe. Co się pod nim kryje i na jakie konsekwencje może narazić cię określane takim mianem zachowanie?

Co to jest rażące niedbalstwo?

Mimo że ubezpieczyciele chętnie posługują się terminem „rażące niedbalstwo”, to jego definicja nie znajduje się w żadnych przepisach. Bogate jest za to orzecznictwo. Rażące niedbalstwo było wielokrotnie wyjaśniane przez sądy. Jak zatem prawidłowo należy je rozumieć?

Najprościej mówiąc, o rażącym niedbalstwie można mówić wówczas, gdy dana osoba działa w sposób bezmyślny, nie zachowując wymaganej ostrożności. W Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) AC oferowanego przez Link4 można przeczytać: „Rażące niedbalstwo jest postacią winy nieumyślnej - sprawca nie ma zamiaru wyrządzić szkody, lecz swoim zachowaniem ewidentnie narusza ogólnie przyjęte normy lub zasady”.

Rażące niedbalstwo - przykłady

O rażącym niedbalstwie można mówić w wielu sytuacjach. Jeżeli zastanawiasz się, co to jest rażące niedbalstwo, poniżej znajdziesz przykłady zachowań, które można w ten sposób określić.

Rażące niedbalstwo - ubezpieczenie mieszkania

W przypadku ubezpieczenia mieszkania sprawa niekoniecznie jest prosta. Co do zasady o rażącym niedbalstwie można mówić wówczas, gdy właściciel ubezpieczonego mieszkania czy domu:

• Pozostawi otwarte okna i pojedzie na wakacje. Wówczas złodzieje mogą dostać się do domu - w tym przypadku ułatwi im to właśnie ubezpieczony.
• Wrzuci do kosza na śmieci palącą się zapałkę. To może spowodować pożar i jeżeli tak się stanie, trudno nie nazwać go konsekwencją rażącego niedbalstwa ubezpieczonego.
• Zacznie nalewać wodę do wanny i pójdzie oglądać w tym czasie serial. Rezultatem jego działania będzie zalanie łazienki i prawdopodobnie również sąsiadów z niższego piętra.

Nie zawsze jednak firma ubezpieczeniowa odmówi klientowi wypłaty odszkodowania - wszystko zależy od zapisów znajdujących się w umowie. Dla przykładu w polisie mieszkaniowej all risk tylko w sprecyzowanych w OWU sytuacjach ubezpieczony nie będzie miał prawa do świadczenia.

Rażące niedbalstwo - ubezpieczenie komunikacyjne (AC)

Właściciele samochodów, które dopiero co opuściły salon dealerski, chętnie korzystają z ubezpieczenia AC. Kiedy można mówić o rażącym niedbalstwie kierowcy? Przykładowo:

• Link4 w OWU oferowanego ubezpieczenia AC podaje, że uzna za rażące niedbalstwo pozostawienie przez kierowcę kluczyków do samochodu na stole w restauracji. Ponieważ będą one na widoku każdej osoby, może dojść do ich kradzieży i w rezultacie do kradzieży samochodu.
• Rażące niedbalstwo można zarzucić kierowcy, który zgubił kluczyki np. w zakładzie pracy i nie wymienił zamków.
• Za rażące niedbalstwo kierowcy firmy ubezpieczeniowej uznają też sytuację, w której pozostawił on kluczyki (i dokumenty) w samochodzie.

W każdym przypadku konsekwencją jest odmowa wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia AC. Inaczej mówiąc, kierowca nie otrzyma odszkodowania np. po kradzieży pojazdu.

Rażące niedbalstwo pracownika - przykład

Pracownicy mają obowiązek przestrzegać w pracy zasad BHP. To właśnie ich lekceważenie z reguły jest przyczyną wypadków. Kiedy można mówić o rażącym niedbalstwie pracownika? Choćby wówczas, gdy pracownik:

• Postanowi otworzyć okno, wchodząc na fotel biurowy. W tym przypadku obrotowy fotel naturalnie nie gwarantuje stabilności. Jeżeli dojdzie do wypadku, to pracownikowi będzie można przypisać rażące niedbalstwo.
• Zdejmie maskę, mimo że jego praca polega na spawaniu. W tym przypadku również można pracownikowi zarzuć rażące niedbalstwo, gdyż powinien on wiedzieć, czym może skończyć się zlekceważenie środków ochrony osobistej.
• Usunie osłonę z maszyny, która chroni go przed elementami tnącymi. Gdy dojdzie do wypadku, pracodawca również będzie mógł stwierdzić rażące niedbalstwo pracownika.

W każdym z wymienionych przypadków konsekwencją dla pracownika będzie to, że nie uzyska on świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego.

Rażące niedbalstwo - upadłość konsumencka

Rażące niedbalstwo to termin, który pojawia się również w kontekście upadłości konsumenckiej. Kiedy do niewypłacalności dochodzi na skutek rażącego niedbalstwa dłużnika? Oto kilka przykładów:

• Problemy finansowe będące rezultatem poręczenia kredytu osobie, której dłużnik nie znał dobrze lub w ogóle nie znał. Wówczas można uznać, że jest on sam sobie winien sytuacji, w jakiej się znalazł.
• Spirala długów. Rażące niedbalstwo można zarzucić dłużnikowi, który zaciągał kolejne kredyty i chwilówki, aby spłacić nimi już posiadane zobowiązania.
• Zaciągnięcie kredytu lub pożyczki po pojawieniu się kłopotów finansowych. W tym przypadku istotne może być też to, na co zostały spożytkowane środki otrzymane od banku czy instytucji finansowej.

Jeżeli po przeanalizowaniu dowodów sąd uzna, że dłużnik wykazał się rażącym niedbalstwem, to osoba zadłużona nie będzie mogła liczyć na upadłość konsumencką.

Rażące niedbalstwo przewoźnika

O rażącym niedbalstwie przewoźnika można mówić wówczas, gdy nie dopilnuje on odpowiedniego zabezpieczenia ładunku przed wyjazdem w trasę. Wówczas może dojść do sytuacji, w której ładunek wysypie się np. na jadące za ciężarówką pojazdy.

Jeżeli po ustaleniu okoliczności wypadku przewoźnikowi będzie można zarzucić rażące niedbalstwo, to będzie on musiał pokryć koszty likwidacji szkód.

Rażące niedbalstwo - jak odwołać się od decyzji ubezpieczyciela?

Jeżeli firma ubezpieczeniowa powołała się na rażące niedbalstwo i odmówiła ci wypłaty odszkodowania, to nie musisz się z tym zgadzać. Od decyzji ubezpieczyciela przysługuje ci odwołanie. Być może argumentacja firmy ubezpieczeniowej jest błędna lub okoliczności zdarzenia zostały źle zinterpretowane.

Uważasz, że nie można ci zarzucić rażącego niedbalstwa? Pozostaje ci przygotować odwołanie i wskazać, dlaczego uważasz stanowisko ubezpieczyciela za błędne. Ze swoją sprawą możesz też zgłosić się do Rzecznika Finansowego, który pomaga konsumentom w sporach z firmami ubezpieczeniowymi.