Tempomat - czym jest i jak działa?

Co to jest tempomat? Tempomat jest urządzeniem utrzymującym pojazd w stałej i określonej prędkości. Kierowca podczas jazdy poprzez specjalny włącznik uruchamia tempomat i samochód porusza się wtedy bez jego udziału z ustawioną prędkością. Gdy kierowca zahamuje tempomat, ten zostaje automatycznie wyłączony ze względów bezpieczeństwa. W przypadku automatycznej skrzyni biegów zmieniają się one automatycznie bez udziału kierowcy. Zdarzają się wersje tempomatu, w których po ponownym uruchomieniu i naciśnięciu włącznika pojazd wraca do poprzednio ustawionej prędkości. Kiedy kierowca zwiększy prędkość samochód przyspieszy, a zwalniając pedał gazu, wróci do poprzedniej prędkości ustalonej na tempomacie.

 

Co to jest tempomat i kiedy powstał?

Tempomat został wynaleziony już w roku 1945 przez inżyniera i mechanika Ralpha Teetora. Był on amerykańskim naukowcem, który co ciekawe, oślepł w wieku pięciu lat, a pomimo swojej niepełnosprawności rozwinął w sobie zmysł dotyku do tego stopnia, że został znanym na całym świecie naukowcem i wynalazcą.

Ralph Teetor jest także wynalazcą pierwszej technologii kosiarek do trawy. Jego pierwszy pomysł na stworzenie tempomatu pojawił się w jego głowie podczas podróży samochodem ze swoim prawnikiem. Prawnik podczas podróży wielokrotnie zwalniał oraz przyspieszał. Rozmawiając i słuchając rozmówcy nie był w stanie skupić się na tych czynnościach prowadząc jednocześnie samochód. Tempomat nie był urządzeniem sprzedawanym w komercyjnych modelach samochodów. Został on po raz pierwszy użyty w roku 1958 przez firmę Chrysler. 

Jak działa tempomat?

Współcześnie tempomaty działają na zasadach elektroniki i są one niczym innym jak jednym ze sterowników samochodu. Sterownik operuje przepustnicą samochodu w taki sposób, że porusza się on w sposób nadany wcześniej przez sterownik. Tempomat z ogranicznikiem prędkości - ustalanie żądanej prędkości ustawia się poprzez zespół przełączników.

 

Jak włączyć tempomat?

Kierowca, chcąc włączyć tempomat, przesuwa dźwignię przy kierownicy. W niektórych modelach zdarza się, że włącznik znajduje się na desce rozdzielczej samochodu. Sterownik przesyła sygnał do automatycznego systemu regulacji kontroli prędkości jazdy, a ten ustawia przepustnicę pod odpowiednim kątem zapewniającym ustaloną wcześniej prędkość.

Tempomat cały czas kontroluje prędkość jazdy samochodu z prędkością rzeczywistą. W nowszych modelach samochodów pedał gazu nie zmienia swojego położenia, ponieważ wszystkie czynności wykonywane są za pomocą systemów elektronicznych. 

 

Co to jest tempomat aktywny?

Tempomat aktywny zwany jest też potocznie tempomatem adaptacyjnym lub inteligentnym. Taki system kontroli prędkości uwzględnia stan nawierzchni i dostosowuje prędkość do stanu drogi i warunków na niej panujących. Aktywny tempomat jest wprowadzany w nowych modelach samochodów posiadających komputer pokładowy mogący odczytywać na bieżąco dane z czujników i przesyłać je do tempomatu, który przyspiesza i zwalnia zgodnie z tym, po jakiej nawierzchni samochód się przemieszcza. Co ciekawe, czujniki wykrywają także inne samochody, dzięki czemu utrzymują od nich bezpieczną odległość.

 

Najbardziej zaawansowanymi technologicznie pojazdami działającymi na zasadzie aktywnego tempomatu są samochody marki Tesla, które działają na zasadzie automatycznego pilota. Same zmieniają pasy ruchu, skręcają, przyspieszają i zwalniają kiedy jest to konieczne, a dzięki danym z systemów GPS są w stanie dowieźć kierowcę we wskazane miejsce bez jego większego udziału w całym systemie jazdy. 

Czy warto korzystać z tempomatu?

Tempomat ma przede wszystkim zapewnić kierowcy oraz pasażerom pełnię komfortu i wygodę jazdy. Jest bardzo dobrym rozwiązaniem podczas dalekich podróży, kiedy to po wielu kilometrach jazdy autostradą spada koncentracja, a mięśnie są zmęczone ciągłym zmienianiem biegów oraz kontrolą pedałów. W takich sytuacjach tempomat bardzo ułatwia podróżowanie. Należy jednak pamiętać o tym, aby nie tracić nawet na moment czujności.            

 

Jak używać tempomatu?

Trzeba stale kontrolować wszystkie wskaźniki oraz pamiętać o tym, że w każdym momencie kierowca może przyspieszyć i zwolnić jeżeli wymaga tego sytuacja. W różnych modelach samochodów tempomaty działają w różny sposób i najważniejsze to zorientować się wcześniej jak działa tempomat w danym modelu samochodu zanim wybierzemy się nim w trasę.     

Dużą zaletą tempomatu jest zwiększenie ekonomii podczas jazdy. Samochody palą nawet do 10 proc. paliwa mniej niż podczas jazdy bez tempomatu. Dla zapewnienia pełnego komfortu tempomat powoduje, że jazda jest niebywale płynna i nie odczuwa się zmiany biegów, ponieważ prędkość jest jednostajna. Musimy sami zdecydować czy takie rozwiązanie jest dla nas odpowiednie.