Tyczenie budynku – kwestie prawne

Rozpoczęcie każdej budowy należy zacząć od wytyczenia granic działki, na której zostanie postawiony dom czy inny budynek. Konieczne jest również tyczenie budynku, gdyż to dzięki tej czynności budowla zostanie odpowiednio zlokalizowana. W poniższym artykule przedstawimy kwestie dotyczące tyczenia budynku, granic działki i fundamentów w kontekście kwestii prawnych, w tym prawa budowlanego, poszczególne etapy tworzenia fundamentów oraz dowiemy się, czy fundamenty można zrobić samemu, a jeśli tak, to w jaki sposób.

Wytyczenie granic działki – na czym polega?

Wytyczeniem granic działki zajmuje się uprawniony i doświadczony geodeta. Można wybrać geodetę z okolic, gdzie ma być tyczenie granic, gdyż zna on już dane tereny. Wytyczenie granic działki umożliwia uzyskanie danych, które następnie są przekazywane notariuszowi. W związku z tym powinny być one przeprowadzone bardzo precyzyjnie i dokładnie. Długość wytyczenia zależy od wielkości działki oraz dostępu do zasobów geodezyjnych w danym starostwie powiatowym. Najczęściej wytyczenie granic działki trwa około miesiąca, a czasem dłużej.

Na czym polega wyznaczenie punktów granicznych?

Granice działki mają istotne podłoże prawne, czyli proces wydzielania linii graniczenia musi zostać wcześniej zatwierdzony, żeby następnie móc go wykonać zgodnie z prawem rozgraniczenia. Geodeta precyzuje umiejscowienie punktów oraz linii granicznych, które następnie utrwala oznaczeniami na danym gruncie. Kolejnym istotnym elementem, wpisującym się w obowiązkową część procesu tyczenia granic działki, jest wykonanie map ewidencyjnych, topograficznych, zasadniczych lub ogólnogeograficznych. Dokładniejsze informacje na ten temat znajdują się w Ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Tyczenie budynku – jakie formalności?

Na początek przyjrzymy się bliżej kwestiom prawnym. Zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane budynki mieszkalne jednorodzinne muszą być wytyczone w terenie przed ich wybudowaniem, a po zakończeniu budowy musi dla nich zostać sporządzona geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza. Za wytyczenie odpowiedzialny jest kierownik budowy, ale on sam nie ma odpowiednich uprawnień do przeprowadzenia tyczenia budynku. Uprawnienia te posiada wykwalifikowany geodeta. Jednakże za nieprawidłowe umiejscowienie wybudowanego budynku odpowiedzialność poniesie kierownik budowy.

Tyczenie budynku to nic innego jak przeniesienie go z projektu na działkę, gdzie musi zostać umiejscowiony zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego lub wydanymi Warunkami Zabudowy.

Co potrzebuje geodeta do wytyczenia budynku?

Oto lista niezbędnych dokumentów, jakich potrzebuje geodeta do wytyczenia budynku:

• informacje na temat położenie działki: gmina, obręb i numer ewidencyjny działki,
• dane z projektu architektoniczno-budowlanego: rzut fundamentów, rzut parteru, projekt zagospodarowania działki,
• informacja od kierownika budowy, czy będą tyczone osie, a jeśli tak, to czy mają być przenoszone na ławy drutowe oraz czy będą tyczone zewnętrzne krawędzie ścian.

Tyczenie budynku – jakie uprawnienia posiada geodeta?

Geodeta wyznacza usytuowanie budynku względem granic, innych charakterystycznych elementów działki i otoczenia oraz zorientowanie budynku względem stron świata. Wytycza również charakterystyczne elementy budynku. Często są to osie konstrukcyjne ścian oraz innych głównych elementów konstrukcyjnych. Oprócz głównych osi konstrukcyjnych, geodeta wyznacza tak zwane „zero budynku”, czyli charakterystyczną wysokość budynku w terenie. Najczęściej to poziom ± 0,00 (stąd nazwa „zero” budynku, czyli poziom wykończonej posadzki parteru). Poziom zera zaznaczany jest na nieprzemieszczalnym punkcie w terenie (np. drzewo).

Wszystkie powyższe etapy są niezbędne do prawidłowego usytuowania budynku zgodnie z projektem oraz zagospodarowania działki. Tycznie budynku geodeta odnotowuje w dzienniku budowy, zapisując datę tyczenia oraz podpisując się pod wpisem.

Czy trzeba zgłosić tyczenie budynku?

Po wejściu w życie nowych przepisów od 2020 roku nie ma konieczności zgłaszania staroście wykonywania prac polegających na tyczeniu budynków. Zmiana ta z pewnością przyspieszy cały proces związany z rozpoczęciem budowy.

Wytyczanie fundamentów – rodzaje, metody wytyczenia fundamentów

Po wytyczeniu granic działki oraz budynku, czas na wytyczanie fundamentów. Są one pierwszym etapem budowy domu, a ich rolą jest przenoszenie obciążeń na grunt, w taki sposób, aby okazało się to w pełni bezpieczne. Ich wielkość czy rodzaj zależy od projektu domu, technologii budowy oraz rodzaju gruntu. Podział fundamentów ze względu na głębokość ich posadowienia wygląda następująco:

• głębokie – obciążenia są tu przekazywane na warstwy położone niżej,
• pośrednie (ściany szczelinowe czy pale fundamentowe) – obciążenia przekazywane na warstwę nośną znajdującą się pod warstwą fundamentów,
• bezpośrednie (płyty fundamentowe) – głębokość wykopu nie ma więcej niż 4 m.

Wytyczenie fundamentów polega na wyznaczeniu najważniejszych punktów pod względem przyszłego budynku. Punkty te powinny być widoczne, aby ułatwić pracę ekipie budowlanej. Wyróżnia się dwie podstawowe metody wytyczenia fundamentów:

• metoda kołkowa – polega na zaznaczeniu określonych punktów kołkami. Punktami tymi są miejsca przecięcia osi konstrukcyjnych i zewnętrznych narożników budynku;

• metoda ławy drutowej – polega na wbijaniu w grunt pali, do których następnie przybijane są deski. Na deskach tych rozciąga się sznur bądź drut, którego zadaniem jest wskazanie osi i obrysu budynku. Należy pamiętać, że deski powinny znajdować się na tym samym poziomie.

Fundamenty krok po kroku – jak samemu wytyczyć fundamenty?

Przyjrzymy się bliżej poszczególnym etapom wykonania fundamentów.

1. W pierwszej kolejności musi być wykonany wykop, czyli usunięty tzw. humus (warstwa ziemi roślinnej), następnie oczyszczony i wyrównany grunt.
2. Kolejnym etapem jest wytyczenie ścian fundamentowych oraz ścian narożnikowych fundamentów przez uprawnionego geodetę. Czynności te geodeta wpisuje do dziennika budowy.
3. Kolejny etap to wykop pod fundamenty. Jego głębokość musi być adekwatna do głębokości górnej powierzchni ław fundamentowych.
4. Następnie wykonuje się zbrojenie (należy wykonać zbrojenie wzdłużne z prętów żebrowanych lub wykonanych ze stali gładkiej).
5. Kolejną czynnością jest montaż deskowania, które można wykonać z kantówek, sklejki, desek. Deskowanie ław powinno być bardzo dokładnie wypoziomowane, a grubość desek wynosić około 3 cm.
6. Następnym etapem jest proces wylewania fundamentów, podczas którego wylewa się do kilkunastu m³ betonu. Czynność ta powinna być ciągła, wykonana jednego dnia, aby wierzchnia warstwa betonu nie stwardniała.
7. Po 24 godzinach od wylania fundamentów rozpoczyna się proces polewania wodą (przez pierwsze trzy dni – co trzy godziny, później dwa razy na dobę bądź wcale w przypadku deszczowej pogody).
8. Kolejnym etapem jest demontaż deskowania tydzień po wylaniu fundamentów.
9. Następnie, w przypadku, gdy grunt jest niespoisty i przepuszczalny, dokonuje się przeciwwilgociowej izolacji fundamentów. W tym przypadku można zastosować folię hydroizolacyjną, termozgrzewalną papę asfaltową lub posmarować beton lepikiem.
10. Ostatnim etapem jest zasypywanie ław fundamentowych piaskiem lub ziemią.

Wszystkie powyższe czynności można wykonać zarówno samemu, jak i z pomocą ekipy budowlanej. Tyczenie budynku nie jest jednak sprawą prostą, dlatego lepiej skorzystać z usług profe